پری بیوتیک چیست و چه تفاوتی با پروبیوتیک دارد؟
پروبیوتیک ها دسته ای از میکروارگانیسم های مفید موجود در بدن هستند که از پری بیوتیک ها به عنوان عامل مغذی استفاده نموده و رشد می کنند. از آنجایی که پری بیوتیک ها نمی توانند مورد استفاده باکتری های مضر قرار بگیرند در حضور آنها، نسبت جمعیت میکروارگانیسم های مفید به جمعیت میکروارگانیسم های مضر افزایش می یابد و همین امر باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می گردد.
از نظر کلینیکال اثبات شده است که پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها هر دو قادر به تسکین حساسیت های پوستی و حفظ سلامت پوست جهت پیشگیری از تجمع باکتری های مضر و بروز عفونت هستند، این امر به ویژه در کودکان و بزرگسالان دارای پوست خشک و حساس از اهمیت ویژه ای برخوردار است. در شکل 1 نقش پری بیوتیک و پروبیوتیک در مراقبت از پوست نشان داده شده است.
پری بیوتیک، استحکام بخش سد دفاعی پوست
پوست انسان مرزی طبیعی به عنوان عامل محافظت از بدن در برابر عوامل محیطی از جمله باکتری ها و ویروس هاست. در صورتی که این مرز محافظ به هر دلیلی دچار آسیب گردد، عوامل بیماری زا راهی برای نفوذ به درون بدن می یابند. محصولات آنتی باکتریال موضعی دسته ای از محصولات فرموله شده جهت مقابله با باکتری ها هستند که هرچند می توانند مقاومت پوست را در برابر باکتری ها افزایش دهند، ولیکن استفاده از آنها برای کودکان دارای محدودیت های ویژه ای است. امروزه در مواردی این چنین که هدف، استحکام بخشی سد دفاعی پوست در مقابل عوامل بیماری زا به طریقه ای ایمن می باشد، محصولات پری بیوتیک گزینه ای مناسب هستند.
مفهوم پری بیوتیک ابتدا از محصولات غذایی شناخته شد، محصولاتی که منجر به تحریک فعالیت باکتری های مفید سیستم گوارشی می شوند. این ترکیبات در محصولات زیبایی و مراقبت از پوست نیز دارای جایگاه ویژه ای هستند.
آیا پری بیوتیک ها همانند آنتی بیوتیک ها عمل می کنند؟
آنتی بیوتیک ها ترکیباتی هستند که جهت پیشگیری و درمان عفونت های ناشی از باکتری های مضر مورد استفاده قرار می گیرند. کلمه آنتی بیوتیک از واژه یونانی ‘biotikos’ گرفته شده است و به معنی بر علیه حیات (باکتری های مضر) می باشد. در مقابل، پری بیوتیک ها مواد مغذی مورد استفاده ارگانیسم های مفید هستند در حالیکه ارگانیسم های مضر قادر به استفاده از آنها نیستند. کلمه پری بیوتیک نیز از واژه یونانی ‘biotikos’ گرفته شده است و به معنی برای حفظ حیات (باکتری های مفید) می باشد.
پوست انسان به عنوان یک سد دفاعی در برابر عوامل بیماری زا عمل نموده و مانع از ورود میکروارگانیسم های بیماری زا به داخل بدن می گردد. هر عاملی که منجر به آسیب به این سد شود میتواند باعث ورود عوامل بیماری زا به داخل بدن گردد. در صورت ورود باکتری ها به بدن، آنتی بیوتیک ها با آنها مقابله می کنند ولیکن در گروه های حساس و به ویژه کودکان، مصرف آنتی بیوتیک ها با محدودیت هایی همراه است، لذا جایگزینی یک ترکیب ایمن جهت محافظت از بدن ضروری است. محصولات پری بیوتیک به منظور تقویت سد دفاعی پوست در مقابل عوامل بیماری زا به شیوه ای ایمن، انتخاب مناسبی هستند. این ترکیبات در گروه محصولات زیبایی و مراقبت از پوست نیز با اقبال بالایی روبرو شده است.
پری بیوتیک از صنایع غذایی تا صنایع آرایشی بهداشتی
پری بیوتیک ها در واقع نوعی پلی ساکارید هستند که بدن انسان قادر به هضم آن نمی باشد ولیکن به عنوان ماده مغذی، مورد استفاده پروبیوتیک های موجود در بدن که میکروارگانیسم های زنده بسیار کوچک شامل باکتری های مفید هستند، قرار می گیرند. پری بیوتیک ها و پروبیوتیک ها هردو می توانند منجر به حفظ سلامتی باکتری های سیستم گوارش و سایر میکروارگانیسم های مفید گردند و به هضم غذا کمک نمایند.
بدن انسان میزبان تعداد بی شماری میکروب و باکتری های مفید است که وجود آنها برای ادامه حیات ضروری است. این باکتری ها در سیستم گوارش، یکی از بخش های مهم سیستم ایمنی را تشکیل می دهند و به هضم غذا نیز کمک می نمایند. پوست ما هم میزبان میلیاردها باکتری مفید و مضر است که در مجموع لایه ای به نام فلور یا میکروبیوتا پوست را تشکیل می دهند و به عنوان اولین سد دفاعی بدن در برابر بیماری، قرمزی پوست، التهاب و عفونت عمل می کنند. بنابراین برای داشتن پوستی سالم، عاری از بیماری و التهاب حفظ سلامت میکروب های مفید سطح پوست ، امری ضروری است و مصرف موضعی پری بیوتیک ها ما را در این راه یاری می کنند.
پری بیوتیک چه نقشی در رفع مشکلات پوستی ایفا می کند؟
مزیت مصرف خوراکی پری بیوتیک ها به عنوان عامل تغذیه باکتری ها و میکروارگانیسم های مفید بدن (پروبیوتیک ها)، تاکنون به اثبات رسیده است و امروزه نقش این ترکیبات در حفظ و ارتقا سلامت پوست نیز مورد توجه قرار گرفته است.
مصرف موضعی پری بیوتیک ها منجر به رشد پروبیوتیک ها می گردد و لذا:
-
سطح پوست به عنوان اولین سد دفاعی بدن متعادل و مستحکم می شود.
-
فاکتورهایی که منجر به تحریک، قرمزی، خشکی و تضعیف پوست می شوند مهار می گردند.
-
با پیری پوست مقابله می شود.
-
تعادل باکتری های مفید پوست مجددا برقرار می گردد.
چه نوع پوستی از مزایای پری بیوتیک ها بهره می برد؟
خواص ترکیبات پری بیوتیک در مراقبت از پوست های مستعد آکنه، پوست کودکان و پوست های حساس اثبات شده است. پری بیوتیک ها برای انواع پوست ها، از چرب تا خشک مفید هستند ولی به طور خاص افراد دارای پوست حساس، مستعد آکنه، بسیار خشک و مستعد اگزما یا افرادی که برای مدتی آنتی بیوتیک مصرف نموده اند می توانند از فواید این ترکیبات بهره ببرند.
متاسفانه بسیاری از فاکتورها از جمله آلودگی هوا، رعایت بیش از حد بهداشت که منجر به از بین رفتن لایه اسیدی پوست می شود، نگهدارنده ها، سرمای بیش از حد، آنتی بیوتیک ها و محصولاتی که تعادل pH پوست را بر هم میزنند، منجر به تضعیف و از بین رفتن باکتری های مفید سطح پوست شده و پوست را در معرض عفونت های ناشی از باکتری های مضر قرار می دهند. لذا باید به روشی تعادل باکتری های مفید و مضر برقرار شود و هم چنین باکتری های مفید رشد یابند. راه حل این مسئله استفاده از ترکیبات پری بیوتیک، تنها ترکیبات با قابلیت محافظت از فلور نرمال پوست است.
بیولین یکی از انواع پری بیوتیک ها
پری بیوتیک ها به عنوان عامل تغذیه باکتری های مفید دارای انواع متفاوتی هستند و بخش عمده آنها از خانواده کربوهیدراتها به ویژه الیگوساکاریدها می باشند. انواع دیگر پری بیوتیک ها شامل فروکتان ها، گالاکتوالیگوساکاریدها و نشاسته هستند.
مطابق شکل 2 بیولین ترکیبی متشکل از اینولین و آلفاگلوکان الیگوساکارید است که هردو از خانواده کربوهیدرات ها (قندها) هستند.
بیولین توسط باکتری های مفید مصرف شده و موجب رشد آنها می گردد در حالیکه باکتری های مضر قادر به استفاده از آن نمی باشند. لذا جمعیت باکتری های مفید در اثر مصرف بیولین نسبت به باکتری های مضر افزایش یافته و سد دفاعی پوست در مقابل عوامل بیماری زا تقویت می گردد. در شکل 3 نتیجه تست بالینی انجام شده بر روی 15 کودک به جهت سنجش عملکرد بیولین در پیشگیری از ادرار سوختگی نمایش داده شده است.
شرکت لابراتوار دکتر اخوی اولین تولید کننده محصولات بهداشتی مراقبت از پوست و مو کودک، حاوی ترکیبات پری بیوتیک می باشد که با بهره گیری از خواص این ترکیبات ارزشمند، اقدام به تولید محصولات مراقبت از کودک با نام تجارتی "بیبی فِرست" حاوی ترکیب پری بیوتیک بیولین تحت برند سی گل نموده است که ضمن مراقبت از پوست لطیف کودکان و نوزادان، استحکام بخش سد دفاعی پوست در مقابل عوامل بیماری زا نیز می باشند. این محصولات ملایم و سازگار با پوست، قابلیت استفاده برای افراد با پوست های حساس را نیز داراست.
محصولات مراقبت از کودک بیبی فرست شامل دو دسته مراقبت از پوست و مو می باشد:
محصولات مراقبت از مو:
محصولات مراقبت از پوست: