راش پوشک چیست؟
راش پوشک یا سوختگی پوشک، یک بیماری شایع است که می‌تواند پوست نوزاد را زخمی، قرمز، پوسته‌پوسته و حساس کند. این مشکل اغلب دردناک است و به دلیل پوشک خیس و عدم تعویض مرتب پوشک به وجود می‌آید.
حساسیت پوشک ممکن است به شکم کودک یا پشت او گسترش یابد و باعث تحریک پوست و بی‌قراری کودک شود. بنابراین باید به علائم ناراحتی کودک از جمله گریه کردن و تلاش برای خارش ناحیه پوشانده شده با پوشک توجه کرد.
عوامل ایجاد راش پوشک
معمولاً حساسیت پوستی ناحیه پوشک در نتیجه تحریک، عفونت یا آلرژی است. هنگامی که پوشک برای مدت طولانی روی پوست بماند و مدفوع (یا خود پوشک) به طور مکرر روی پوست مالش یابد، پوست کودک ممکن است تحریک شود.
عفونت ادرار ( ادرار کردن ) سطح pH پوست را تغییر می‌دهد و به باکتری‌ها و قارچ‌ها اجازه می‌دهد راحت‌تر رشد کنند. موادی که مانع نشت پوشک می‌شوند، از گردش هوا جلوگیری می‌کنند و محیط گرم و مرطوبی را ایجاد می‌کنند که در آن باکتری‌ها و قارچ‌ها می‌توانند رشد کنند و باعث ایجاد سوختگی پوشک شوند.
نوزادانی که پوست حساسی دارند بیشتر دچار راش پوستی می‌شوند و حتی ممکن است پوست آنها دچار جوش شود. برخی از انواع مواد شوینده، صابون، پوشک (یا رنگ از پوشک) و دستمال مرطوب کودک می‌توانند بر روی پوست حساس نوزادان تأثیر بگذارند و باعث ایجاد حساسیت پوستی یا حساسیت پوشک شوند.
همچنین، شروع غذاهای جدید می‌تواند محتوا و دفعات مدفوع نوزاد را تغییر دهد که گاهی اوقات منجر به بثورات پوشک می‌شود. این نکته را در نظر داشته باشید که اسهال می‌تواند سوختگی پوشک را بدتر کند.
راههای درمان راش پوشک
باید این نکته را در نظر داشته باشید که به دلیل حساس بودن پوست کودک، باید از محصولات تخصصی مراقبت از پوست کودکان برای محافظت از پوست آنها استفاده کرد. با این حال در صورت بروز حساسیت پوستی ناحیه پوشک، می‌توانید از راهکارهای زیر استفاده کنید:
1. برای کمک به رفع حساسیت پوستی ناحیه پوشک، پوشک کودک خود را مرتب چک کنید و به محض اینکه خیس یا کثیف شد آن را عوض کنید.
2. به آرامی ناحیه پوشک را با آب و صابون تمیز و خشک کنید.
3. انواع کرم محافظ پای کودک به تسکین پوست و محافظت از آن در برابر رطوبت کمک می‌کند. در هر تعویض پوشک باید مقدار مناسبی از کرم ضدالتهاب و سوختگی ادرار را روی پوست استفاده کنید.
4. بهتر است اجازه دهید نوزادتان هر روز چند ساعت بدون پوشک بماند تا به پوست تحریک‌شده فرصت خشک شدن و نفس کشیدن داده شود. می‌توانید برای این کار، کودک خود را روی تختی با ملحفه ضد آب یا روی یک حوله بزرگ روی زمین قرار دهید، تا انجام این کار برایتان ساده‌تر شود.
راههای پیشگیری از ایجاد راش پوشک
بثورات و سوختگی پوشک مانند بسیاری از حساسیت‌های پوستی قابل پیشگیری است. با انجام موارد زیر می‌توانید از تحریک پوست کودک خود جلوگیری کنید:
• برای پیشگیری از حساسیت پوشک، پوست کودک خود را تا حد امکان خشک و تمیز نگه دارید.
• پوشک کثیف یا خیس کودک را در اسرع وقت عوض و محل را به خوبی تمیز کنید تا مدفوع و ادرار باعث تحریک پوست نشود(به طور ایده آل هر 2 ساعت یا بیشتر و بعد از هر مدفوع عوض کنید).
• قبل از اینکه پوشک دیگری بپوشانید، اجازه دهید پوست کودک کاملا خشک شود.
• هنگام خشک کردن پوست، این کار را به آرامی و با یک پارچه نرم انجام دهید (مالش می‌تواند پوست را تحریک کند).
• پوشک را خیلی سفت نبندید تا هوا جریان داشته باشد و از ساییدگی بیشتر جلوگیری شود.
• از پوشک‌هایی با قابلیت جذب بالاتر استفاده کنید.
• استفاده از پوشک‌های یکبار مصرف باکیفیت، بهترین راه برای درمان بثورات پوشک است. پوشک‌های یکبار مصرف اجازه می‌دهند رطوبت به سرعت جذب شود و به خشک نگه داشتن پوست کمک می‌کند.
• اگر از پوشک‌های پارچه‌ای استفاده می‌کنید، برای تمیز کردن آنها از بهترین روش استفاده کنید. به طور مثال از مواد شوینده به مقدار توصیه شده استفاده کنید و یک چرخه آبکشی اضافه را بعد از شستن، انجام دهید تا آثار صابون یا مواد شوینده که می‌تواند پوست کودک را تحریک کند، به طور کامل پاک شود.
• از استفاده از نرم‌کننده‌ها و ورقه‌های خشک‌کن خودداری کنید، زیرا می‌توانند پوست کودک را تحریک کنند.
• برخی از نوزادان پس از تغییر به نوع جدیدی از پوشک، دچار جوش می‌شوند. اگر کودک شما دارای پوست حساس است، به دنبال پوشک بدون رنگ یا عطر باشید. توجه داشته باشید که برخی از نوزادان به دستمال مرطوب نوزاد هم حساس هستند.
خلاصه
اگر در ناحیه پوشک کودک علائمی مانند خشکی پوست، برجستگی‌های قرمز کوچک یا حتی جوش‌های ریز و پراکنده مشاهده کردید، ممکن است راش پوشک باشد. این مشکل بسیار شایع است و در عرض ۲ یا ۳ روز با کمی مراقبت و توجه برطرف می‌شود. برای درمان این عارضه می‌توانید از کرم‌های موضعی تسکین‌دهنده پوست یا کرم سوختگی پای کودک استفاده کنید.
این نکته را فراموش نکنید که رعایت اصول بهداشتی تعویض پوشک، تعویض مواد شوینده لباسشویی و تغییر رژیم غذایی کودک نیز می‌تواند به رفع جوش‌ها، حساسیت یا سوختگی پوشک کمک کند.
علائم راش پوشک
تا زمانی که از پوشک استفاده می‌کنید به دنبال نشانه‌هایی از حساسیت پوستی اطراف ناحیه لگن کودک‌تان باشید. درماتیت تماسی، شایع‌ترین علت راش پوشک یا ادرار سوختگی نوزادان است. برجستگی‌ها و لکه‌های کوچک قرمز در ناحیه‌هایی که با پوشک پوشانده می‌شود یا حتی نواحی از بدن نوزاد که در معرض اصطکاک زیاد است مانند چین بین پا، دست و کشاله ران کودک ظاهر می‌شود زیرا این نواحی گرم و مرطوب است و مکان مناسبی برای رشد باکتری‌ها و مخمرها ایجاد می‌کند.
درمان
برای محافظت از پوست نوزاد، پس از تمیز و خشک کردن بدن کودک، مقداری از کرم سوختگی پا بیبی‌فرست را به میزان کافی روی راش پوستی بمالید و برای جلوگیری از ایجاد هرگونه اصطکاک، آن را به آرامی روی پوست ماساژ دهید. ترکیبات پری بیوتیک موجود در محصولات بیبی فرست، به پوست اجازه می‌دهد سریع‌تر بهبود یابد.
بنابراین به لکه‌های پوسته‌پوسته و قرمز رنگ یا سایر علائم اگزما در کل بدن کودک خود توجه کنید. اگر پشت (یا سایر قسمت‌های بدن) بیش از حد خشک است و لکه‌های قرمز پوسته پوسته دارد، ممکن است اگزما باشد. اگر چنین است، از کرم‌های موضعی برای رفع آن استفاده کنید و علاوه بر مصرف کرم سوختگی پا می‌توانید از لوسیون محافظ پای کودک بیبی‌فرست یا کرم مرطوب‌کننده کودک برای پیشگیری و درمان استفاده کنید.
چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید؟
بثورات پوشک ممکن است پوست را مستعد ابتلا به عفونت مخمری به نام برفک کند. برفک دردناک نیست، اما می تواند همراه با خارش و تحریک کننده باشد. از طرفی شاید نیاز باشد که پزشک علاوه بر کرم‌های موضعی، کرم دارویی هم برای درمان بثورات پوشک به شما بدهد. اگر راش پوشک ناشی از اگزما یا عفونت پوستی باشد، پزشک باید درمان مناسب را برای کودک تجویز کند.
بنابراین برای حفظ سلامت کودک خود در صورت وجود موارد زیر به پزشک مراجعه کنید:
• بثورات با گذشت یک هفته از بین نرود و علائمی از بهبود حاصل نشود.
• علاوه بر حساسیت پوستی و قرمزی، تاول یا جوش وجود داشته باشد.
• کودک شما تب دارد.
• بثورات نه تنها از بین نرفته است بلکه در حال گسترش باشد.
